Գյուղ և քաղաք

Тип статьи:
Авторская

  Իրար հարևան բնակավայրերի միջև հակասությունները ամենուրեք գոյություն ունեն և մեր գյուղը նույնպես բացառություն չի կազմում։ Իմ հասակակիցները հավանաբար կհիշեն, թե ինչպես, հին ժամանակները, բեռնատար մեքենայի թափքում Ախալցխա գնալ-գալու ճանապարհին, Սուխլիս գյուղի միջով անցնելիս գոռում էինք ՝ «ղառղառը թութը տա՛րաաա՜վ», իսկ նրանք ջղայնացած ՝ մեզ քարկոծում էին։ Քաղաքին ավելի մոտ ապրելով ՝ նրանք իրենց համարում էին մեզանից ավելի «զարգացած»։ Մի անգամ նույնիսկ այդ ինձ «երեսով տվեց» Ամերիկայում ապրող Սուխլիսեցի իմ բարեկամուհին, որը ավարտել էր Վալեի միջնակարգ դպրոցը և իր ուսուցիչներից մեկը մեր գյուղից էր եղել։ Ես կատակի տալով նրան պատասխանեցի. «Մ… ջան, քո ասելով ուսուցիչդ եղել է մեր գյուղացի, դուք բաղնիք չեք ունեցել ու հաճախ եկել եք մեր գյուղի բաղնիքում լողանալու, ձեր դպրոցի վերջին տարիների վերանորոգոման բարերարը նույնպես մեր գյուղացին է եղել և այդ ինչպե՞ս հասկանանք, որ դուք ձեզ ավելի զարգացած եք համարում»։

  Իրար հանդեպ դժվարահաճությունն առավել արտահայտված էր գյուղի ու քաղաքի միջև։ Գյուղում առօրյա աշխատանքների մեջ ծուլացողներին սովորաբար նախատում էին «թուլ քաղքցի» անվանելով, իսկ Ախալցխացիները իրար մեջ մեզ, ավելի կոպիտ ձևով ՝ «էշ գեղացի» էին կոչում։ Մեծ քաղաքների բնակիչների սնապարծությունը այնքան էլ զարմանալի չի և գոյություն ունի շատ տեղերում։ Օրինակ, Երևանում կամ Մոսկվայում ապրողները մյուսներին իրենցից ավելի ցածր են դասում, չնայած գուցե նրանցից շատերը նույնիսկ անարժան են քաղաքի բնակիչ կոչվելուն։ Պետք է նշել նաև, որ քաղաքում բնակող ու ինչ-որ բարձունքի հասած որոշ գյուղացիներ, երբեմն անհարմար զգալով ՝ նույնիսկ թաքցնում են իրենց գյուղական ծագումը։ Օրինակ, ես ճանաչում էի մի բժշկուհու, որը չնայած ծնվել էր մեր հարևան գյուղերից մեկում, բայց այդ իր «պատվից ցածր էր համարում» և ուրիշների մոտ, որպես իր ծննդավայր ներկայացնում էր Օրջոնոկիձե քաղաքը։

  Ազնվորեն պետք է խոստովանեմ, որ ոչ միայն ես ՝ այլ նաև իմ զավակները, որոնք գյուղում չեն ծնվել, միշտ հպարտությամբ ամենուրեք ներկայանում են որպես մեր գյուղացի և այդ նույն զգացումը ուրախությամբ նկատում եմ նաև սոցիալական ցանցերում իրար հետ շփվող, մեր գյուղից սերված բազմաթիվ երիտարադների մոտ։

  Այժմ նկարագրեմ մեր համագյուղացիների հետ քաղաքում պատահած երկու փոքրիկ իրական դեպք։

  Գյուղացիներից մեկը մտնում է Ախալցխա մի խանութ, որտեղ ամեն ինչ ծախվում է և ցանկանում է ձիթայուղ (олифа) գնել։ Ազգությամբ հրեա խանութպանին նա հարցնում է, թե ինչու՞ է օլիֆը այդքան ջրիկ։ Վաճառողը քթի տակ ծիծաղելով ցույց է տալիս փայտյա թին ու ասում, որ պետք է խառնել որպեսզի այն պնդանա, իսկ ինքը դուրս է գալիս հարևան խանութպանին կանչելու և գյուղացու պարզամտութունը միասին ծաղրելու մտադրությամբ։ Մեր գյուղացին ամեն ինչ հասկանում է, կողքին գտնվող պարկից ալյուրը լցնում է մեծ ամանով օլիֆի մեջ ու սկսում խառնել։ Խանութպանը զվարճանալու սպասումով ընկերոջ հետ վերադառնում է ու իրվիճակը տեսնելուց հետո ՝ ծիծաղը «սառում» է նրա դեմքին և հուսախաբ գոռում է. «Ծո աս ի՞նչ կենես»։ Գյուղացին հանգիստ պատասխանում է. «Դու ըսիր օ խառնեմ, ես է ալուրն է հիետը կու խառնիեմօ ՝ օրօ լավ պընդընա»։

  Մեր համագյուղացիներից մեկ ուրիշը գնում է Ախալցխա իր Երևանում ուսանելու մեկնման պատրաստվող երեխայի համար ճամպրուկ առնելու։ Նա մտնում է ազգությամբ նորից հրեա մի այլ խանութպանի մոտ (այն տարիներին Ախալցխայի վաճառականների մեծ մասը հայերեն լեզուն իմացող հրեաներ էին) և նայում ճամպրուկները։ Այդ ժամանակ, մի կին վերադարձնում է իր գնած ճամպրուկը և պատճառաբանում, որ նրա կողպեքը չի աշխատում։ Վաճառողը կնոջ ճամպրուկը փոխում ու ճանապարհում է, իսկ մեր գյուղացուն առաջարկում նրա հետ բերած ապրանքը։ Մարդը նեղվում ու ասում է, թե ինքը ամեն ինչ նկատեց և խնդրում է մեկ այլ ճամպրուկ տալ։ Վաճառողը նրան «էշ գեղացի» անվանելով ՝ պատասխանում է, թե ուրիշ ճամպրուկ չկա։ Մեր շինականը նման անարգանքից խիստ վիրավորվում, բռունցքով գյուղավարի մի լավ հարված է հասցնում նրա «անկըճքոքին» (գլխին) և վերջինս ընկնում է գետին։ Աղմուկի վրա մարդիկ են մոտենում և նրանց միջից մի հայ կին գյուղացուն բարեկամաբար հորդորում է այդտեղից արագ փախչել ՝ քանի դեռ միլիցիան չի եկել։

1963
Нет комментариев. Ваш будет первым!
Загрузка...